مسئله 1141- اگر مأموم يك مرد باشد مستحب است طرف راست امام بايستد، و اگر زن باشد مستحب است در طرف راست امام طورى بايستد كه جاى سجده‏اش مساوى زانو يا قدم امام باشد، و اگر يك مرد و يك زن يا يك مرد و چند زن باشند، مستحب است مرد طرف راست امام و باقى پشت سر امام بايستند، و اگر چند مرد و چند زن باشند مستحب است مردها عقب امام و زن‌ها پشت مردها بايستند.

صفحه 176

مسئله 1142- مستحب است امام در وسط صف بايستد و اهل علم و كمال و تقوا در صف اوّل بايستند.

مسئله 1143- مستحب است صف‌هاى جماعت منظّم باشد و بين كسانى كه در يك صف ايستاده‏اند فاصله نباشد و شانۀ آنان در رديف يكديگر باشد.

مسئله 1144- مستحب است بعد از گفتن‏ «قَدْ قامَتِ الصَّلاةُ» مأمومين برخيزند.

مسئله 1145- مستحب است امام جماعت حال مأمومى را كه از ديگران ضعيف‏تر است رعايت كند و عجله نكند تا افراد ضعيف به او برسند و نيز مستحب است قنوت و ركوع و سجود را طول ندهد، مگر بداند همۀ كسانى كه به او اقتدا كرده‏اند مايلند.

مسئله 1146- مستحب است امام جماعت در حمد و سوره و ذكرهايى كه بلند مى‏خواند صداى خود را به قدرى بلند كند كه ديگران بشنوند، ولى بايد بيش از اندازه صدا را بلند نكند.

مسئله 1147- اگر امام در ركوع بفهمد كسى تازه رسيده و مى‏خواهد اقتدا كند، مستحب است ركوع را دو برابر هميشه طول بدهد و بعد برخيزد، گرچه بفهمد كس ديگرى هم براى اقتدا وارد شده است.

مسئله 1148- اگر در صف‌هاى جماعت جا باشد، مكروه است انسان تنها بايستد.

مسئله 1149- مكروه‏ است‏ مأموم ذكرهاى ‏نماز را طورى ‏بگويد كه امام يا ديگران ‏بشنوند.